Cyberbezpieczeństwo
Wirtualne pieniądze, wirtualne zakupy – czy to wygoda, bezpieczeństwo i anonimowość? A może ryzyko, utrata prywatności i mnóstwo zagrożeń? Z pewnością jedno i drugie. Zatem jak bezpiecznie korzystać ze zdobyczy nowoczesnych technologii?
I. Zaplanujcie: czyli zbierzcie potrzebne informacje, ustalcie co chcecie zrobić i podzielcie się obowiązkami
Dowiedzcie się, jak bezpiecznie korzystać z wirtualnych pieniędzy; uwzględnijcie bezpieczeństwo tożsamości, haseł i kont, zakupy przez Internet, wiarygodność stron w Internecie itp. Jakie kłopoty najczęściej spotykają nieuważnych użytkowników? Spytajcie osób w swoim otoczeniu, w jaki sposób one korzystają z Internetu – z jakich usług, przy zachowaniu jakich środków bezpieczeństwa? Czy kiedykolwiek zdarzyła im się w związku z tym niebezpieczna sytuacja? Jak można było temu zapobiec? Przygotujcie zestawienie najważniejszych zasad bezpieczeństwa w tym zakresie.
II. Zróbcie: czyli wykonajcie zadanie wedle własnego pomysłu, w którym każdy członek zastępu ma swoją rolę do odegrania
Korzystając ze zdobytej wiedzy przeprowadźcie kampanię promującą zasady cyberbezpieczeństwa w swojej społeczności – wśród znajomych, rodziny, sąsiadów. Przygotujcie plakaty lub ulotki, zwracając uwagę na poprawną treść i atrakcyjną formę przekazu. Zorganizujcie spotkanie np. dla członków Waszych rodzin, na którym przedstawicie, jak bezpiecznie korzystać z usług internetowych. Może macie w swoim otoczeniu osoby, które boją się korzystać z Internetu? Pomóżcie im bezpiecznie wykonać zaplanowaną operację (zakupy przez Internet, wyszukanie informacji o lekach, umówienie wizyty u lekarza, założenie konta w serwisie społecznościowym itp.). Możecie też przeprowadzić akcję informacyjną w Internecie (np. poprzez Facebook). Zapytajcie uczestników akcji, czy była dla nich pomocna.
III. Podsumujcie: czyli oceńcie w swoim gronie czy udało wam się osiągnąć założone cele i czy każdy dołożył się do ich realizacji, a następnie pochwalcie się swoimi osiągnięciami
Przeanalizujcie, jaką wiedzę mieli Wasi rozmówcy przed Waszą akcją, jak oceniacie przydatność i efektywność akcji. Co warto powtórzyć, a co zrobilibyście inaczej?
Historia pieniądza
Czy zastanawialiście się, skąd się wziął pieniądz? Dlaczego mały kawałek papieru jest wartościowy i może być wymieniony na przedmioty o wiele bardziej wartościowe?
I. Zaplanujcie: czyli zbierzcie potrzebne informacje, ustalcie co chcecie zrobić i podzielcie się obowiązkami
Przeprowadźcie zwiad na temat historii pieniądza. Poszukajcie w różnych źródłach (Internecie, muzeum, banku) informacji na temat historii pieniądza, wymiany barterowej oraz wymienności pieniądza na złoto. Dowiedzcie się, jakie waluty istniały na terenie Polski w przeszłości – jakie były ich nominały oraz nazwy. Od kiedy obowiązuje obecna waluta – polski złoty?
II. Zróbcie: czyli wykonajcie zadanie wedle własnego pomysłu, w którym każdy członek zastępu ma swoją rolę do odegrania
Porozmawiajcie z przedstawicielami innych pokoleń (rodzicami, dziadkami) o tym, jakie oni pamiętają pieniądze w Polsce i co można było za nie kupić. Poszukajcie starych monet i banknotów. Wykonajcie album (fizyczny lub elektroniczny), w którym umieścicie wzory monet i banknotów (falsyfikatów) obowiązujących w Polsce w poszczególnych latach oraz informacje zebrane w punkcie „Zaplanujcie”. Poszukajcie informacji o tym, co można było kupić za 100 PLN (lub inny nominał) w poszczególnych latach w Polsce. Przedstawcie w ciekawej formie informacje o denominacji złotówki w 1995 r. – w rozmowie z rodzicami lub dziadkami dowiedzcie się, jak oni pamiętają denominację, czy trudno było im się przestawić na nowe nominały pieniądza gotówkowego?
III. Podsumujcie: czyli oceńcie w swoim gronie czy udało wam się osiągnąć założone cele i czy każdy dołożył się do ich realizacji, a następnie pochwalcie się swoimi osiągnięciami
Zebrane informacje i opracowania zbierzcie w całość. Przedstawcie je pozostałym członkom drużyny w wybranej przez siebie formie (np. współorganizując ciekawą zbiórkę). Zdobytymi informacjami możecie również podzielić się na stronie waszego środowiska na portalu społecznościowym. Jako podsumowanie opracujcie z pozyskanych informacji ciekawą formę, którą wykorzystacie w przyszłości w celu utrwalenia i nauczenia pozostałych osób z drużyny, np. grę planszową, grę fabularną, grę ekonomiczną.
Nietuzinkowa akcja zarobkowa
Mówi się, że „bez pracy nie ma kołaczy” i że „żadna praca nie hańbi”. A czy Wy już znacie smak własnoręcznie zarobionych pieniędzy?
I. Zaplanujcie: czyli zbierzcie potrzebne informacje, ustalcie co chcecie zrobić i podzielcie się obowiązkami
Zastanówcie się, jak osoby w Waszym wieku mogą zarobić pieniądze. Może Wasza drużyna organizowała już akcje zarobkowe? Może próbowaliście sprzedawać jakieś produkty (np. własne prace plastyczne, lemoniadę domowej roboty) lub usługi (np. kąpiele czworonogów, mycie okien, koszenie trawy). Na pewno warto poradzić się drużynowego i poprosić o jego asystę, kiedy już wybierzecie najlepszy pomysł.
II. Zróbcie: czyli wykonajcie zadanie wedle własnego pomysłu, w którym każdy członek zastępu ma swoją rolę do odegrania
Starannie przemyślcie Waszą akcję i podzielcie się zadaniami. Dopytajcie drużynowego lub skarbnika drużyny/szczepu, jak wygląda takie zarobkowanie od strony prawnej oraz poproście, aby w Waszym imieniu zgłosili Waszą akcję zarobkową do hufca. Kiedy już podliczycie zarobione środki, zapytajcie rodziców o koszty Waszego codziennego utrzymania. Ile sztuk chleba i mleka moglibyście za to kupić? Ile dni moglibyście korzystać z prądu i gazu za uzyskaną kwotę? Całym zastępem ustalcie, na co przeznaczycie zarobione pieniądze i dokonajcie zakupu rozsądnie.
III. Podsumujcie: czyli oceńcie w swoim gronie czy udało wam się osiągnąć założone cele i czy każdy dołożył się do ich realizacji, a następnie pochwalcie się swoimi osiągnięciami
Jakie odczucia towarzyszyły Wam podczas zarabiania i wydawania pieniędzy? Czy zakup dokonany z kieszonkowego cieszyłby Was tak samo? Pochwalcie się na forum drużyny efektami Waszej pracy.
Świadomi właściciele
Nie ma rzeczy niczyich. Niektóre przedmioty – jak para butów, którą masz właśnie na sobie – mają jednego właściciela. Inne są wspólne; należą do Twojej rodziny, do Twojego miasta, Twojego państwa, a nawet jak nasza Ziemia do całej wspólnoty ludzkiej (a nawet więcej, bo także do zwierząt i roślin). O wszystkie należy dbać, bo ich uszkodzenie lub utrata przynosi konkretnym osobom konkretną szkodę.
I. Zaplanujcie: czyli zbierzcie potrzebne informacje, ustalcie co chcecie zrobić i podzielcie się obowiązkami
Rozejrzyjcie się wokół siebie, zewsząd otaczają nas rzeczy i choć „nie samym chlebem żyje człowiek”, to byłoby nam bardzo trudno się obyć bez materialnych przedmiotów. Żeby rzeczy służyły nam jak najdłużej, trzeba się o to postarać. Z nie mniejszą troską należy traktować rzeczy wspólne: tak zwane „wspólne dobro” jest tym bardziej narażone na niszczenie, że z reguły korzysta z niego wiele osób na raz. Pomyślcie, jakim wspólnym rzeczom przydałoby się z Waszej strony więcej troski.
II. Zróbcie: czyli wykonajcie zadanie wedle własnego pomysłu, w którym każdy członek zastępu ma swoją rolę do odegrania
Kiedy już w wyniku zwiadu znajdziecie dobra, których naprawa lub konserwacja będzie pożyteczna dla Waszej wspólnoty, poproście drużynowego o skontaktowanie Was z osobą, która jest za nie odpowiedzialna. Jeśli zdecydowaliście się zadbać o szkolny park, najlepszą osobą do współpracy będzie pan woźny. Jeśli uważacie, że koce w magazynie szczepu wymagają odświeżenia, to zgłoście się do kwatermistrza szczepu. Jeśli chodzi o jakieś rzeczy i miejsca użyteczności publicznej, powiadomcie właściwy urząd gminy (np. za pomocą portalu NaprawmyTO.pl, https://brudnotu.fundacjabos.pl/). Przy wykonywaniu wybranej pracy warto poszukać sojuszników wśród osób dorosłych (niekoniecznie z drużyny), aby dzięki temu zdziałać więcej. Postarajcie się dobrze rozeznać potrzeby i rzetelnie wykonać potrzebne prace – od Waszej staranności zależy komfort wielu osób.
III. Podsumujcie: czyli oceńcie w swoim gronie czy udało wam się osiągnąć założone cele i czy każdy dołożył się do ich realizacji, a następnie pochwalcie się swoimi osiągnięciami
Zastanówcie się w Waszym gronie, czy Wasza praca była pożyteczna. Czy dzięki jej wykonaniu w przyszłości będziecie bardziej dbali o rzeczy swoje i cudze? Opowiedzcie pozostałym zastępom Waszej drużyny o tym, co Wam się udało osiągnąć, a co jeszcze jest do zrobienia. Może dzięki temu ich także zachęcicie do większej troski o wspólne dobro.
Tropem cyklu produkcyjnego
Czy zastanawialiście się, jak produkt ostateczny (taki jak oranżada, chleb, krzesło, kwiatek, młotek, komputer itp.) trafia do sklepu? Z jakich komponentów się składa? Skąd są one pochodzą? Ile wysiłku, wiedzy i technologii włożono w produkcję tego dobra?
I. Zaplanujcie: czyli zbierzcie potrzebne informacje, ustalcie co chcecie zrobić i podzielcie się obowiązkami
Odwiedźcie wybrany i interesujący was sklep (np. spożywczy, RTV AGD, sportowy, supermarket). Poszukajcie produktu, który wytwarzany jest w Polsce (najlepiej w pobliżu Waszej miejscowości) lub takiego, którego komponenty są produkowane w waszej okolicy (np. element elektroniczny dla sprzętu RTV AGD albo składnik dla produktów spożywczych).
II. Zróbcie: czyli wykonajcie zadanie wedle własnego pomysłu, w którym każdy członek zastępu ma swoją rolę do odegrania
Prześledźcie w pierwszej kolejności drogę dystrybucji wybranego przez was produktu. Gdzie jest produkowany i do jakich sklepów trafia w Polsce i na świecie? Spróbujcie nawiązać kontakt z jego producentem. Dowiedzcie się, z jakich komponentów składają się ich wyroby i skąd pochodzą. Może uda Wam się odwiedzić zakład produkcyjny? Na podstawie ceny wybranego produktu oszacujcie koszty jego produkcji – jaką część jej wartości mogą stanowić komponenty, a jaką robocizna? Poszukajcie za pomocą Internetu podobnych produktów wytwarzanych w Polsce i na świecie. Porównajcie podobne dobra, ale pochodzące od różnych producentów, różniące się pod względem jakości, ceny, dostępności w sklepach. Czym się różnią? Sprawdźcie, czy porównywane przez was produkty są zgodne z zasadami Fair Trade.
III. Podsumujcie: czyli oceńcie w swoim gronie czy udało wam się osiągnąć założone cele i czy każdy dołożył się do ich realizacji, a następnie pochwalcie się swoimi osiągnięciami
W swoim gronie wraz z osobą dorosłą (jednym z rodziców, drużynowym, przybocznym) zastanówcie się, z czego wynikają różnice w cenie tych samych lub podobnych produktów. Czy przy kształtowaniu ceny i jakości wykorzystywana jest siła firmy (globalny producent, tańsza siła robocza, agresywniejsza reklama). Gdybyście to Wy byli właścicielami fabryki, co zmienilibyście w omawianym przez was produkcie? Stwórzcie prezentację podobnego produktu tak, jak chcielibyście go produkować Wy – od idei (co chcecie zapewnić klientom i jak różni się Wasz produkt od innych), poprzez pomysł na produkcję i dystrybucję, aż po pomysł na opakowanie, oprawę graficzną i reklamę. Stworzoną koncepcję zaprezentujcie w dowolny sposób – poprzez prezentację, którą pokażecie w drużynie, za pomocą gazetki (lub innej promocyjnej formie), która opowie o Waszym pomyśle i wyjaśni, dlaczego dokonaliście takich, a nie innych wyborów.
Tropem zawodów
Kim chcecie zostać w przyszłości? Piosenkarką, lekarzem, a może strażakiem? Ale czy na pewno wiecie, z czym wiąże się taka praca? Niektóre prace są bardzo przyjemne, a inne bardzo odpowiedzialne. A może właśnie wybierzesz coś innego? Może masz w sobie świetne predyspozycje do bycia fryzjerem, pielęgniarzem albo mechanikiem? Każda praca jest ważna. Nie musicie teraz podejmować decyzji. Zobaczcie, jak dużo jest zawodów i możliwości, żebyście w przyszłości mogli wybrać, co będziecie chcieli naprawdę robić.
I. Zaplanujcie: czyli zbierzcie potrzebne informacje, ustalcie co chcecie zrobić i podzielcie się obowiązkami
Zastanówcie się, gdzie możecie znaleźć informacje o różnych zawodach. Może uda Wam się odwiedzić jakieś miejsce pracy (np. Waszych rodziców lub starszego rodzeństwa). Poznajcie osoby związane z różnymi zawodami, które opowiedzą Wam czym się zajmują. A może zaproście kogoś do siebie na zbiórkę?
II. Zróbcie: czyli wykonajcie zadanie wedle własnego pomysłu, w którym każdy członek zastępu ma swoją rolę do odegrania
Podzielcie się zadaniami i zdobądźcie jak najwięcej informacji o różnych zawodach. Poproście drużynowego, przybocznego lub rodzica o pomoc w skontaktowaniu się z przedstawicielami różnych zawodów. Zdobytą wiedzę upowszechnijcie wśród swoich rówieśników. Możecie nagrać wywiady lub reklamy poszczególnych zawodów. A może sami wcielicie się w role i odegracie scenki? W swoich działaniach pamiętajcie, aby każdy członek Waszej grupy dowiedział się również czegoś dla siebie.
III. Podsumujcie: czyli oceńcie w swoim gronie czy udało wam się osiągnąć założone cele i czy każdy dołożył się do ich realizacji, a następnie pochwalcie się swoimi osiągnięciami
Czy po poznaniu większej ilości zawodów, któryś spodobał Wam się najbardziej? Czy może któryś zawód okazał się zupełnie inny niż go sobie wyobrażaliście? Czy uważacie, że każda praca jest pożyteczna i ważna? Może warto zrobić na ten temat burzę mózgów? Podzielcie się swoimi myślami z innymi i zaprezentujcie swoje wymarzone zawody drużynie.